طراحی سردرب و جداره آرامستان هادیشهر
پروژه طراحی سردر و جداره آرامستان هادیشهر، فراتر از یک مرزبندی فیزیکی، یک پاسخ معمارانه به مفهوم مرگ و آرامش ابدی در بستر یک محلهی قدیمی و عمیقاً مذهبی است. فلسفهی طرح بر احیای نظم هندسی و سکوت معنوی نهفته در فرمهای ناب اسلامی-ایرانی استوار است؛ فرمهایی که زبان مشترک معماری مساجد کهن برای انتقال مفاهیم قربت به حق تعالی و تسلای خاطر هستند و با رندی خاص معماری ایرانی درهم تنیدهاند.
- عنوان: سردر آرامستان هادیشهر: دروازهای به سکون، در آغوش سنت
- طراح: گروه مهندسی امید حسینیان
- موقعیت: هادیشهر
- نوع پروژه: معماری یادمانی با رویکرد منظر
- گذار حسی و مرز نیمهشفاف
هدف اصلی، ایجاد یک گذار روانشناختی از آشفتگی و سرعت زندگی شهری به سکوت و تأمل درونی بود. جانمایی سردر ورودی، بدون مداخله در حریم عمومی و خیابان، انجام شد و با یک تصمیم کلیدی، محور ورودی دقیقاً در راستای مسجد و آرامگاه مرکزی تنظیم گردید تا یک خط ارتباطی معنایی و فضایی مستحکم بین مکان عبادت و تدفین برقرار شود.
برای مرزبندی، به جای دیوار صلب، از یک جدارهی نیمهشفاف استفاده شده است که حکم یک فیلتر حسی را ایفا میکند. این شفافیت، توسط تکرار ریتمیک قوسهای چیدری متوسط شکل گرفته است. قوس چیدری، با بافت آجری و عمق خود، نه تنها حریم خصوصی را حفظ میکند، بلکه نور و منظر را به صورت تکهتکه و کنترلشده به فضای داخلی هدایت میکند، و تأثیری شبیه به بازی سایه و روشن بر آجرها ایجاد مینماید که به حس وقار و تأمل میافزاید. این جداره، در لحظه گذار، ناظر را وادار به کاهش سرعت و تنفس معماری میکند.
- بافت متریالی، نماد و خدمت اجتماعی
در پایبندی کامل به هویت فرهنگی و اقلیمی، پالت متریالی بر سنگینی، دوام و ریشههای بومی تأکید دارد:
1. آجر قرمز (متریال حاکم): به عنوان جوهرهی اصلی جداره، بافت متخلخل و رنگ گرم خود را به نمایش میگذارد و حس ماندگاری و اصالت معماری ایرانی را القا میکند.
2. کاشی لعابدار (عنصر تأکیدی): با درخشش سطحی خود در تضاد با بافت مات آجر، در دو نقطه کانونی به کار رفته است:
1. کتیبهی اصلی سردر: برای ترسیم متون و آیات، که سردر را از یک سازهی صرف، به یک دروازهی نمادین و معنوی ارتقا میدهد.
2. جداره سقاخانهها: بخشهایی از جداره به صورت یکپارچه با عنصر سقاخانه در هم آمیخته است. سقاخانه، عنصری است که فراتر از تأمین آب، یک نقش یادمانی و اجتماعی ایفا میکند؛ محلی برای نذر، وقف و تسلای خاطر جمعی که پیوند زندگان با متوفیان را از طریق یک عمل خیر مستمر، استحکام میبخشد.
این پروژه، با ترکیب هندسه اسلامی، بافت آجر ایرانی و کارکرد اجتماعی سقاخانه، سردر آرامستان را به یک مکان تجلی تبدیل میکند که در عین جداسازی محترمانه، به عنوان یک خدمت و نشانهی فرهنگی-مذهبی برای کل محله عمل مینماید.
